BOŞANAN KADINLARIN NÜFUS SİSTEMİNDE KİŞİSEL DURUMLARI
Boşanan Kadının Kişisel Durumu ; Boşanma davalarının kesinleşmesi ile kadın evlenmeden önceki soyadını yeniden alır. Evlenmeden önce dul idiyse hakimden bekarlık soyadını kullanmasına karara verilmesini isteyebilir.
Bu durum Türk Medeni Kanunu’nun 173. Maddesinde şu şekilde geçmektedir: “Boşanma hâlinde kadın, evlenme ile kazandığı kişisel durumunu korur; ancak, evlenmeden önceki soyadını yeniden alır. Eğer kadın evlenmeden önce dul idiyse hâkimden bekârlık soyadını taşımasına izin verilmesini isteyebilir. Kadının, boşandığı kocasının soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu ve bunun kocaya bir zarar vermeyeceği ispatlanırsa, istemi üzerine hâkim, kocasının soyadını taşımasına izin verir. Koca, koşulların değişmesi hâlinde bu iznin kaldırılmasını isteyebilir.”
Eşin Soyadını Taşıma Koşulların Değişmesi Durumu
Bu durumda sıkça karşılaştığımız sorulardan bir tanesi de kadının kocasının soyadını kullanmak istemesi durumudur. Bu durumda kadının menfaati var ise ki bu menfaat Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 19/03/2009 tarihli 2007/19005 E. 2009/5094 K. sayılı kararında net bir şekilde açıklanmıştır. Dolayısı ile kadınların boşandığı kocasının soyadını taşımasındaki menfaati ve bunun kocaya zarar vermeyeceği ispatlanırsa istem üzerine hakim kocanın soyadının taşınmasına izin verebilir. Koca koşulların değişmesi sonrasında her zaman bu iznin kaldırılmasını talep edebilir. Kadın da koşulların değişmesi halinde tekrar kızlık soyadına dönülmesini isteyebilir. Bu davalarda genel mahkemelerde görülmesi gerekir.
Zira kadının kocasının soyadının kullanmasını istemesinde menfaatinin bulunduğu ve bunun kocaya bir zarar vermeyeceği iddiasına ilişkin açılacak davalarda 1 yıllık zamanaşımına tabidir. Bu davaların önemine istinaden mutlaka alanında uzman kendinize göre belirleyeceğiniz boşanma avukatları ile çalışmanızı tavsiye ederiz.
Boşanan kadının soyadı ve döneceği hane ile ilgili Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına ilişkin Yönetmelik in 59. Maddesinde de boşanma sonrasında kadının durumuna ilişkin bilgiler düzenlenmiştir.
Boşanan kadının koca hanesindeki kaydı kapatılıp önceki soyadı verilerek, bu evlenmeden önce kayıtlı bulunduğu hanedeki nüfus kaydı açılır.
Dul olarak evlenen kadının boşanması durumunda, bekârlık soyadını taşımasına mahkemece izin verilmiş ise kadın bekârlık soyadını alarak bekârlık hanesindeki nüfus kaydı açılır.
Hâkim, boşanan kadının kocasının soyadını taşımasına izin vermiş ise kadın bu evlenmeden önce kayıtlı bulunduğu haneye, taşımasına izin verilen koca soyadı ile döner ve buradaki nüfus kaydı açılır.
Kocası ile birlikte Türk vatandaşlığına alınan ya da Türk vatandaşı ile evlenmesi nedeniyle Türk vatandaşlığını kazanıp kocasının kütüğüne kocasının soyadı ile tescil edilen kadın boşandığı takdirde; bulunduğu yere ait aile kütüğünün son aile sıra numarasından sonra, yeni bir aile sıra numarası altında, boşanma kararında belirtilen soyadıyla, boşanma kararında soyadı belirtilmemiş ya da boşanma kararı yabancı yetkili mahkemelerce verilmiş ve Türkiye’de tanınmış veya tenfiz kararına bağlanmış ise evlenmeden önceki soyadı ile tescil edilir. Ancak evlenmeden önceki soyadının tespit edilememesi ve boşanan kadının başvurusu sağlanamadığı takdirde, beşinci fıkrada belirtildiği şekilde işlem yapılır.
Nüfus kütüklerinde soyadı bulunmayanlara bulunduğu yer mülkî idare amirince soyadı verilir.