Boşanma Davasında Hakim Şahitlere Ne Sorar başlıklı yazımızda, boşanma davalarının merak edilen konularından birine yer verdik.
Tanıklık, yaşanan olayların hakim önünde olduğu gibi anlatılmasından ibarettir. Ancak günümüzde birçok insan tanık olacağı korkusuyla hiçbir adli vakaya karışmak istememektedir. Oysa ki doğru beyanların verildiği, görünenlerin ve bilinenlerin olduğu gibi anlatıldığı durumlarda tanıklıktan korkulacak hiçbir husus bulunmamaktadır.
Boşanma davalarında delillerin sunulması çok önemlidir. Deliller içerisinde ise tanıklar ayrıca bir öneme sahiptir. Mahkeme hakiminin verdiği kesin süresi içerisinde yahut dilekçeler teatisi aşamasında taraflar boşanma dosyalarına tanıklarını bildirmek zorundadırlar. Bu anlamda tanık boşanma davalarında yargılamanın vazgeçilmez bir parçasıdır. Bir ev içerisinde karı koca arasında yaşanan problemleri evrak, resmi senet vb. ile ispat etmek oldukça zor olacağından tanık boşanma dosyalarında oldukça önemli bir delildir.
Sıklıkla karşılaştığımız yanlış bilgilerden birisi tarafların anne, baba ve kardeşlerinin tanık olmayacağı yönündeki düşüncedir. Bu bilgi yanlıştır. Bilinenin aksine herkes boşanma dosyalarında tanıklık yapabilir. Kanunun istisna olarak saydığı kimseler ise tanıklıktan çekilme hakları vardır.
Tanıklıktan çekilme hakkı olanlar:
1 Evlilik birliği ortadan kalkmış olsa dahi taraflardan birinin alt soyu ve üst soyu
2. Arasında evlatlık bağı olanlar
3. 3. Dereceden kan ve kayın hısımları
4. Taraflardan birinin nişanlısı
Bu kişilerin, dosyada tanık olarak gösterilmiş olsalar dahi tanıklıktan çekilme hakları vardır. Ancak bu kişiler dışındaki kişilerin dosyada tanık olarak bildirilmesi sonrasında tanıklıktan çekilme hakları bulunmamaktadır. Anayasamızın 12. Madde ve devamında kişinin topluma karşı ödev ve sorumlulukları güvence altına alınmıştır. Kural olarak tanıklık da yerine getirilmesi zorunlu görevler arasında bulunmaktadır.
Tanık olarak dosyaya bildirildikten sonra duruşmaya gelmeyen, tanıklık yapmayan kişiler hakkında zorla getirme kararı uygulanabilecektir.
Tanıklık yapacak kişilerin bildirilen adreslerine yahut Mernis’te kayıtlı adreslerine tanıklık yapacakları gün ve saati gösterir duruşma davetiyesi gönderilmektedir. İşbu davetiye de tanıklık yapacakları, gelmemeleri halinde yaptırımla karşılaşılacağı açık bir şekilde yazılmaktadır.
Duruşma günü tanıklar mahkeme salonu önünde hazır olacaklardır. Taraflar duruşmaya girip gerekli usuli işlemler yapıldıktan sonra mahkeme görevlisi tanıkları tek tek duruşma salonuna alacak, kimlik tespitleri yapıldıktan sonra tanıklara esasa ilişkin sorular soracaktır.
Türk yargı sisteminde tarafların direk tanıklara soru sorma usuli uygulanmamaktadır. Hakim dosyada yapılan iddiaları, açıklığa kavuşması gerekli hususlara, tarafların tanıklarını ne için dinletmek istediklerine göre tanıklara uygun soruları soracak ve tanıklar bu doğrultuda bildiklerini anlatacaklardır. Tarafların ne zaman evlendiği, aile içinde nelere şahit olunduğu boşanma dosyalarında tanıklara sıklıkla sorulan sorular arasında olmaktadır. Tanıklar beyanlarını verdikten sonra duruşma zaptının ilgili yerlere imzalarını atarak görevlerini tamamlayacaklardır.