Asliye Ceza Mahkemesi Görevine Giren Suçlar Hangileridir | Asliye Ceza Mahkemesi Hangi Davalara Bakar | Asliye Ceza Görevleri Nelerdir
Genel kanunlarla kurulan ceza mahkemelerimiz Asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleridir. Bunun dışında çocuk mahkemeleri, fikri ve sinai haklar ceza mahkemeleri, icra ceza mahkemeleri gibi ceza mahkemeleri özel kanunlarla kurulan mahkemelerdir. Sulh ceza mahkemesi ise bazı özel başvurularla birlikte savcılık evresinde verilmesi gereken ivedi kararlara bakan mahkemedir.
Asliye ceza mahkemelerinin hangi davalara bakmakla yetkili olduğunu gösteren kurallara görev kuralları denilmektedir. Genel anlamda görev kuralları şu şekildedir: 10 yıl ve daha az hapis cezasını gerektiren suçlarla ilgili davalara asliye ceza mahkemeleri, 10 yıldan fazla hapis cezası gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlere ise ağır ceza mahkemeleri bakmakla yetkilidir.
Bu anlamda sıklıkla karşılaştığımız sorulardan birisi, suçun basit halinin 10 yıldan az olmasına rağmen nitelikli halinin 10 yıl hapis cezasını geçmesi halinde hangi mahkemenin görevli olacağıdır. Bu aşamada suçun ağırlaştırıcı ve hafifletici nedenleri dikkate alınmadan sadece üst sınırından hareket edilmesi gerekir. 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkındaki Kanun’un 14. Maddesinde bu durum açıkça düzenlenmiştir. Anılan madde de “Mahkemelerin görevlerinin belirlenmesinde ağırlaştırıcı veya hafifletici nedenler gözetilmeksizin kanunda yer alan suçun cezasının üst sınırı göz önünde bulundurulur.” İfadesine yer verilmiştir.
Kanunlarımız bir suça ilgili olarak yargılamayı yapma konusunda özellikle bir mahkemeyi yetkili kılmışsa yargılamayı o mahkeme yapar. Bu durumda genel kural geçerli olmaz. Özel kanunlarla belirtilmeyen tüm dava ve işlere bakma yetkisi ise asliye ceza mahkemesindedir. Ancak özel kanunlar suç vasfına, hapis gün sayısına vs. ye bakmadan asliye ceza mahkemesini yetkili kılmışsa o durumda görev araştırılması yapılmadan asliye ceza mahkemesi davaya bakmakla görevlidir.
Asliye ceza mahkemelerinde heyet halinde değil tek hakim bulunmaktadır. Şuanki yargı sistemimizde birçok ilçede birden çok asliye ceza mahkemesi bulunmaktadır. Ceza davası ve sayıları düşünüldüğünde numaralandırılarak birden fazla asliye ceza mahkemesi açılabilir. Örneğin Ankara Batı Adliyesinde 2019 yılı itibariyle 11 asliye ceza mahkemesi bulunmaktadır. Ankara Adliyesinde ise toplamda 37 asliye ceza mahkemesi vardır. Görüldüğü üzere işlerin yoğunluğu, asliye ceza mahkemelerinin bakmakla yükümlü olduğu suçların ve dosyaların fazlalığı nedeniyle her ilçede birden çok mahkeme kurulmaktadır.
Bildirdiğimiz gibi üst sınırı 10 yıldan fazla olmayan suçlarla ilgili dosyalara asliye ceza mahkemeleri bakmaktadır. Bu suçlara örnek olarak şunlar verilebilir:
Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurmak suçu
İnfaz kurumuna veya tutukevine yasak eşya sokmak suçu
Suçu bildirmeme suçu
Yalan yere yemin suçu
Suç uydurma suçu
Suçluyu kayırma suçu
Yalan tanıklık suçu
Başkasına ait kimlik veya kimlik belgelerinin kullanılması suçu
İftira suçu
Fuhuş suçu
Dilencilik suçu
Aynı konutta birlikte oturduğu kişilere kötü davranma suçu
Cumhurbaşkanına hakaret suçu
Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali suçu
Tefecilik suçu
Çocuğun kaçırılması alıkonulması suçu
Bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girme suçu
Hayasızca hareketler suçu
Gürültüye neden olma suçu
İmar kirliliğine neden olma suçu
Çevrenin kasten ve taksirle kirletilmesi suçu
Usulsüz ölü gömülmesi suçu
Parada sahtecilik suçu
Özel belgede sahtecilik suçu
Suç işlemeye tahrik suçu
Açığa imzanın kötüye kullanılması suçu
Kanunlara uymamaya tahrik suçu
Kasten adam yaralama suçu
Taksirle adam yaralama suçu
Cinsel taciz suçu
Cinsel saldırı suçu
Tehdit suçu
Şantaj suçu
Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu
Hakaret suçu
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu
Basit dolandırıcılık suçu
Ve diğerleri…