İşe iade davası işçi ya da işverenleri ilgilendiren bir konudur. Kanunda göre, iş sözleşmelerinin nasıl sonlandırılabileceği belirlenmiştir. Bununla birlikte işçi ya da işverenin hangi durumlarda haklı olduğu da belirtilmiştir. İşe iade davası açmanın şartları, nasıl açılacağı ya da işe iade davasına hangi mahkemelerin baktığına ilişkin bilgi yazının devamında verilmiştir.
İşe İade Davasına Hangi Mahkeme Bakar?
Ülkemizde 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu kapsamında iş mahkemeleri kurulmuştur. Bu kanuna göre, işçi, işveren vekilleri ya da işverenlerin arasında sözleşmeye ya da İş Kanunu’na bağlı taleplerden doğan anlaşmazlıkların çözülmesi amacıyla kurulmuştur. Aynı yerde birden çok bu mahkemelerden bulunması halinde, bu mahkemeler numaralandırılmıştır. İşe iade davası konusuna bakan mahkemeler İş mahkemeleridir. İşletme adresi göz önünde bulundurularak bu bölgedeki iş mahkemelerinde açılması gerekmektedir. Bazı merkezi olmayan yerlerde, kırsal kesimlerde ya da nispeten küçük sayılabilen yerlerde bu mahkemeler bulunamayabilir. İş mahkemelerinin her yerde bulunamaması dolayısı ile işe iade davasının açılması durumlarında Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurmak gerekmektedir.
İşe İade Davası Nasıl Açılır?
İşe iade davası açmak için gerekli yasal şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar İş Kanunu’nun 17. Maddesindeki hükümlerde belirlenmiştir. Buna göre;
İş yerinin 30 ya da daha fazla çalışanının olması gerekmektedir. İşletme sahibinin aynı sektörde birden fazla iş yeri bulunuyor ise, çalışan sayısı, tüm iş yerlerindeki çalışan sayısına eşdeğer kabul edilmektedir. Sözleşmenin, İş Kanunu’na ya da Basın İş Kanunu’na bağlı olması gerekmektedir. İşe iade davasının diğer bir gerekliliği ise belirsiz süreli iş sözleşmesi olması ve işçinin en az altı aylık kıdemi olması gerektiğidir.
Özellikle aşağıda listelenen hususların fesih için geçerli bir sebep oluşturmadığı kanunen belirtilmiştir.
- Sendika üyeliği durumunda veya çalışma saatlerinin dışında ya da işverenin rızasıyla çalışma saatlerine dahil olarak sendika faaliyetlerine katılmak durumunda,
- İş yerinin sendika temsilciğinin yapıldığı durumda,
- Sözleşme ile belirlenen hakları sebebiyle işveren aleyhine idari ya da adli makamlara başvurmak ya da bu hususta başlatılmış bir sürece katılması,
- Irk, renk, cinsiyet, medeniyet, hamilelik, din, siyasi görüş ya da benzeri durumlar olarak belirlenmiştir ve işe iade davası kapsamında incelenmektedir.