Mücbir sebep kanunen, önüne geçilmesi mümkün olmayan, elde bulunmayan sebeplerle önüne geçilemeyen durumlara denmektedir. Hukukta mücbir sebep, görevin, sorumluluğun yerine getirilmesi hususunda engel oluşturabilecek nitelikteki ölümler, hastalıklar, tutukluluk ya da iflas gibi durumlardır. Hukuki bir kavram olan mücbir sebep, hukukun neredeyse tüm dallarında uygulanmaktadır.
İşveren İçin Mücbir Sebep Nedir?
Mücbir sebep kavramına bakıldığında Medeni Hukuk temelli bir kavram olduğunu söylemek mümkündür. İş hukuku alanında da uygulanmaktadır. İşveren için mücbir sebeplerden bahsedilecek olursa, işverenin elinde olmayan, kaçınılmaz olan ya da öngörülemeyecek şekilde oluşan olağanüstü olaylardır denilebilir. Bu olaylar neticesinde işçinin iş görebilmesinin imkânsız hale gelmesi de mümkün olabilmektedir. Fakat mücbir sebepten bahsedebilmek için, öncelikle mücbir sebep niteliği taşıyan bir olayın vuku bulması gerekmektedir. Bu sebeple fiilen gerçekleşmiş bir olayın olması şarttır.
İş sözleşmeleri açısından bakılacak olursa, mücbir sebep niteliği taşıyan bir olay olduğu an iş sözleşmelerinin geçersiz olduğu belirtilmiştir. Diğer bir deyişle, olay iş sözleşmelerinden önce olmuşsa ya da iş sözleşmesi yapılırken olmuşsa sözleşmenin hükümsüz olduğu belirtilmiştir. Fakat bu olaydan işveren haberdar ise ya da bilmesi icap ediyorsa, buna rağmen sözleşme yapılmış ise, işveren sözleşmenin geçersizliğinden kaynaklanan tüm zararları gidermek durumundadır.
İşçi İçin Mücbir Sebep Nedir?
İş hukukunda da söz konusu olan mücbir sebeplerin, elde olmadan durumların meydana gelmesi halinde söz konusu olduğundan bahsetmiştik. İşçi için doğal, ekonomik, hukuki, siyasi, içtimai ya da teknik açıdan pek çok mücbir sebepten bahsetmek mümkündür. Bu gibi etmenler bakımından, mücbir sebep niteliği taşıyan pek çok olayın meydana gelmesi mümkün olabilmektedir. Fakat mücbir sebebin söz konusu olması için öncelikle olayın yaşanmış olması gerekmektedir.