TÜRK CEZA KANUNUNDA DOLANDIRICILIK SUÇU
Dolandırıcılık nedir? Dolandırıcılığın cezası ne kadardır?
Dolandırıcılık mal varlığına karşı hile ile işlenmiş tipik bir suçtur. Günümüzde de bu konuda oldukça çok dosya bulunmakta, bu suç sıklıkla işlenmektedir.
“Türk Ceza Kanunu 157. Maddesinde dolandırıcılık suçu şu şekilde düzenlenmiştir”:
“Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası verilir.”
Suçun özünde fail hileli hareketlerle karşı tarafın mal varlığında azalmaya neden olmaktadır. Kendinin veya başkalarının mal varlığında çoğalma için yapılan bu hileli hareket mağdurdan gerçek amaç saklanarak yapılmaktadır. Evet mağdur bu hareketi isteyerek yapmaktadır. Ancak bu istem hile ile elde edilmiştir. Suçun en önemli ayırt edici unsuru bu hiledir. Hilenin oluşu bu suçu hırsızlıktan ve güveni kötüye kullanmadan ayırmaktadır. Gerek hırsızlık ve gerekse güveni kötüye kullanmada da mağdurun rızası yoktur. Dolandırıcılıkta vardır ama hile ile elde edilmiştir. Bu yüzden de rızanın varlığı özde kabul edilemez.
Dolandırıcılık suçu nasıl işlenmektedir?
Dolandırıcılıkta failin mağduru kandırması, hile ile aldatması sonucunda fail kendisine ya da başkasına haksız kazanç elde etmektedir. Mağdur bu hileye kanarak faile bir şey vermekte kendi mal varlığında azalmaya sebep olmaktadır. Mağdur icra ettiği fiil ile kendi mal varlığına zarar verirken, başkası için faydalı olmaktadır.
Dolandırıcılık ile yağma arasında diğer suçlarda da olduğu gibi benzerlik mevcuttur. Ancak temel fark yağmada yapılan hareketin cebir ve tehdit ile yapılması, dolandırıcılıkta ise mağdurun sonradan istemeyeceği hareketi başlangıçta kendisinin yapmasıdır. Çünkü hile ile kandırılmıştır. Dolandırıcılık suçu oldukça karmaşık suçlardandır. Bu sebeple de diğer suçlardan dikkatlice ayırt edilmesi gerekmektedir.
Telefon dolandırıcılığı nedir? Telefonla arayıp tatil kazandınız, bedava tatil kazandınız, bedava ürün kazandınız şeklinde dolandırıcılık suçu hakkında bilinmesi gerekenler
Dolandırıcılığın karmaşıklığının bir diğer sebebi de dolandırıcının hayal gücüdür. Bu suçun belirli bir şekli yoktur. Belirli bir şekilde kategorize edilmemiştir. Çünkü bu suçun hareketleri her olayda farklılık arz etmektedir. Dolandırıcının sahte uydurma hareketleri onun hayal gücünün sonucudur. Bu hareketler, bir çok hile ve kurnazlığa dayanan hareketten oluşurlar. Failin hileli davranışlarla, oyun, aldatıcı hareketler yapması sonucu mağdurun hataya sevk edilerek mal varlığını azaltıcı bir tasarrufta bulunması ve bundan failin veya üçüncü şahsın faydalanması, dolandırıcılığın maddi unsurunu oluşturur.
Bu hayal ürünü olan dolandırma şeklinin başında son zamanlarda telefonlara gelen mesajlarla, tatil kazandınız, bedava ürün kazandınız şeklinde beyanlarla yapılmaktadır. Bu mesajı alan kişiler bedava ürün kazandıklarını düşünerek hemen geri arama yapmışlar ve dolandırıcılar bu ürün yahut hizmet için cüzi bir miktarda bedel istemiş, yahut kredi kartı bilgilerini mağdurlardan almışlardır. Bedava ürün ya da hizmet alacağını düşünen mağdurlar karşılarındaki kişiye güvenerek istediklerini vermiş, dolandırıldıklarını ise sonradan anlamışlardır. Görüldüğü üzere dolandırıcılık suçu hileli davranışlarla mağdurun rızasının elde edilmesidir. Bu sebeple bu tarz telefon ve mesajlara kesinlikle itibar edilmemesi gerekir.
Kendilerini savcı, polis, elçi vb. olarak tanıtıp insanlardan para istemek suretiyle dolandırıcılık suçu nasıl olur?
Yukarıda bahsini ettiğimiz üzere dolandırıcılık suçu hayallerin ev kurguların bir yansımasıdır. Bu sebeplerle de çeşitli şekillerle cereyan etmektedir. Bir dönem kendilerini savcı, polis, elçi olarak tanıtan insanlar rastgele buldukları numaraları aramaya başlamış, karşısındaki kişilere “sizin terör örgütü ile bağlantınızı yakaladık, başınız belaya girecek” şeklinde beyanlarla insanları korkutmuş, kandırmış ve bankadaki milyonlarca liraları hesaplarına geçirtmişlerdir. Bu şekilde yapılan işlemler de alenen dolandırıcılık suçunu oluşturmaktadır. Korku ve infial içerisinde olan kişiler durumdan korkup çekindikleri için hemen karşılarındaki dolandırıcıların istediklerini yapmışlar, belki de tek birikimlerini bu şekilde kayıp etmişlerdir. Bu sebeplerle de bu şekilde dolandırıcılık yapan kişilere mutlaka dikkat edilmesi gerekmektedir. Hiçbir polisin, savcının sizden para istemeyeceği aklınızda olmalı, bu insanlara mal varlığınızı kaptırmamaya özen göstermelisiniz.
Dolandırıcılık suçu ile ilgili diğer bilgilere diğer yazımızda değinilecektir.