Yargıtay Onama Kararına Nasıl İtiraz Edilir? Olağanüstü Kanun Yolları

Bir davada Yargıtay’ın kararı onaması, o kararın hukuk sistemimiz içinde kesinleşmesi anlamına gelir. İlk derece mahkemesinde başlayan, istinaftan geçen ve son olarak Yargıtay denetiminden onay alarak çıkan karar artık nihai bir hükümdür. Ancak bu kesinleşme, hukuki mücadelenin tamamen bittiği anlamına gelmez. Kesinleşen bir Yargıtay onama kararına karşı, sınırlı ve istisnai durumlarda başvurulabilecek olağanüstü kanun yolları mevcuttur. Bu kanun yolları, hukuki hataların düzeltilmesi ve adil yargılanma hakkının korunması için büyük önem taşır. Adli yargının genel yapısı ve bu süreçler, adli yargının genel hukuki süreçleri içinde ele alınır.

Yargıtay Onama Kararı Ne Anlama Gelir?

Yargıtay’ın onama kararı vermesi, kararı temyizen inceleyen ilgili dairenin, alt mahkemenin verdiği kararı usul ve yasaya uygun bulduğu demektir. Onama kararıyla birlikte, istinaf mahkemesinin kararı kesinleşir. Bu kesinleşme, kararın icra edilebilir hale gelmesini sağlar ve normal şartlarda davanın sona erdiğini gösterir.

Yargıtay’daki temyiz incelemesi belirli bir sürede tamamlanır. Dosyanın Yargıtay’a ulaşmasından kesinleşme sürecine kadar geçen süreye dair detaylı bilgi için Yargıtay’daki dava ne zaman sonuçlanır başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Olağanüstü Kanun Yollarına Başvurmanın Şartları

Yargıtay onama kararına itiraz, sadece hukuki hataları veya sonradan ortaya çıkan önemli delilleri gidermek amacıyla kullanılır. Bu yollar, normal temyiz sürecinden (olağan kanun yolu) farklıdır ve çok daha kısıtlı bir kapsama sahiptir.

İtiraz Mekanizmasının İstisnai Niteliği

Olağanüstü kanun yolları, yargılamada telafisi mümkün olmayan hak kayıplarını engellemeyi amaçlar. Bu süreçlerin amacı, kararın yeniden incelenmesi değil, kararın verilmesinde hukukun kesin olarak ihlal edildiği durumları tespit etmektir. Bu yollar arasında en bilinenleri şunlardır:

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi (Ceza Hukuku)
Kanun Yararına Bozma (Hukuk ve Ceza)
Yargılamanın Yenilenmesi (Hukuk ve Ceza)

1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi

Yargıtay onama kararına karşı başvurulabilecek en önemli olağanüstü kanun yolu, özellikle Ceza Hukuku alanında, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının itiraz yetkisi olarak karşımıza çıkar. Bu yetki, sadece ceza davaları için geçerlidir.

Başvuru Şartları ve Süreç

Yetkili Merci: İtiraz, doğrudan hükümlü veya vekili tarafından yapılmaz; yalnızca Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na sunulacak talep üzerine, Başsavcı tarafından kullanılır.
Kapsam: İtiraz, Yargıtay ceza dairelerinin onama veya bozma kararlarına karşı, kararın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle yapılabilir.
Süre: Bu yetki, Yargıtay kararının ilgili daire tarafından verilmesinden sonra Başsavcılıkça kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde kullanılabilir.
Sonuç: Başsavcılık itirazı uygun görürse, dosya Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na gider. Genel Kurul’un vereceği karar kesindir.

2. Yargılamanın Yenilenmesi

Yargılamanın yenilenmesi, kesinleşmiş bir hükme karşı başvurulabilecek en genel olağanüstü kanun yoludur. Hem Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda (HMK) hem de Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) düzenlenmiştir.

Ceza ve Hukuk Davalarında Başvuru Nedenleri

Ceza veya hukuk davası fark etmeksizin, Yargıtay Onama Kararına Nasıl İtiraz Edilir sorusunun cevabı genellikle bu yolun kullanılmasıdır. Başlıca nedenler şunlardır:

Sahte Belge: Kararın sahte bir belgeye dayandığının ispatlanması.
Yalan Tanıklık: Kararın, hükümlünün aleyhine yalan tanıklıkla elde edildiğinin anlaşılması.
Yeni Delil: Kararın kesinleşmesinden sonra, hükmün esasına etkili olabilecek yeni delillerin ortaya çıkması.
Mahkeme Hatası: Kararı veren hâkimin görevini kötüye kullanmaktan hüküm giymesi.

Yargılamanın yenilenmesi yoluna başvurulabilmesi için, kararın hukuka aykırı olması değil, maddi gerçeğin hatalı tespit edilmiş olması gerekir. Bu yol, temyiz ya da istinaf mahkemesi ne kadar sürer, istinaf nedir gibi süreçlerden farklı olarak, davayı esastan yeniden açabilir.

3. Diğer Hukuki Yollar ve Süreçler

Yargıtay kararlarının kesinleşmesi, bazı özel hukuki durumları da beraberinde getirir ve bunlara karşı itiraz mekanizmaları farklıdır.

Karar Düzeltme Yolunun Kaldırılması

Daha önce Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda “Karar Düzeltme” adıyla bilinen ve Yargıtay onama kararlarına karşı başvurulabilen bu yol, 2016 yılında kaldırılmıştır. Şu an itibarıyla Hukuk Yargılamasında olağanüstü bir kanun yolu olarak sadece Yargılamanın Yenilenmesi mevcuttur.

Hukukun Korunması Amacıyla Kanun Yararına Bozma

Adalet Bakanlığı, kesinleşen kararlarda (hukuk ve ceza) hukuka aykırılık gördüğünde, kanun yararına bozma talebiyle Yargıtay’a başvurabilir.

Amaç: Bu yol, davadaki tarafların hukuki durumunu değiştirmekten çok, hukukun doğru uygulanmasını sağlamayı amaçlar.
Sonuç: Yargıtay’ın bu talebi kabul etmesi durumunda verilen bozma kararı, davanın tarafları açısından yeni bir yargılama başlatmaz, sadece hukuki içtihadın düzeltilmesini sağlar.

Ceza davalarında verilen kararlar için hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları (HAGB) gibi özel durumlar söz konusu olabilir. Bu gibi durumlarda itiraz veya kanun yolu süreçleri de farklılık gösterebilir.

Süreç Takibi ve Avukat Desteği

Yargıtay onama kararına karşı itiraz, olağanüstü ve teknik bir süreçtir. Bu nedenle sürelerin doğru takibi ve hukuki gerekçelerin güçlü bir şekilde hazırlanması esastır.

İtiraz Süreleri ve Takip

Olağanüstü kanun yollarında süreler, olağan kanun yollarına göre daha karmaşık ve kısadır. Örneğin, yargılamanın yenilenmesi için yeni delilin öğrenilme tarihi veya hükmün kesinleşme tarihi esas alınır. Yanlış süre veya usul ile yapılan başvurular, kesinlikle reddedilecektir. İlk derece mahkemesinde verilen karara çıkan dava ne zaman sonuçlanır sorusu, onama sonrası süreçle birleşerek büyük bir zaman dilimini kapsar. Bu sürenin doğru yönetimi, hak kaybını önler.

Profesyonel Destek Şartı

Olağanüstü kanun yolları, sadece temel hukuki konulara hâkim olmayı değil, aynı zamanda yüksek yargı içtihatlarını yakından takip etmeyi gerektirir. Başvurunun kabul edilebilir bulunması için gösterilen hukuki gerekçenin gücü hayati önem taşır. Bu nedenle, Yargıtay nezdindeki tüm itiraz ve başvuru süreçlerinde profesyonel hukuki yardım almak neredeyse zorunludur.

Soru-Cevap

Soru: Yargıtay onama kararına karşı başvurulabilecek en önemli olağanüstü kanun yolu nedir?
Cevap: Yargıtay onama kararına karşı başvurulabilecek en önemli olağanüstü kanun yolu, kararın kesinleşmesinden sonra ortaya çıkan yeni deliller veya hukuki hatalar nedeniyle başvurulan Yargılamanın Yenilenmesi yoludur.

S.S.S. (Sıkça Sorulan Sorular)

Soru: Yargıtay’da “karar düzeltme” yolu hala var mıdır?
Cevap: Hayır, 2016 yılında yapılan yasal düzenleme ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ndaki karar düzeltme yolu kaldırılmıştır. Kesinleşen kararlara karşı artık sadece yargılamanın yenilenmesi gibi olağanüstü yollara başvurulabilir.
Soru: Yargıtay onama kararına itiraz, davanın icrasını durdurur mu?
Cevap: Olağanüstü kanun yollarına başvurulması, kural olarak davanın icrasını otomatik olarak durdurmaz. İcranın durdurulması için mahkemeden ayrıca “yürütmenin durdurulması” kararı talep edilmesi gerekir.
Soru: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın itiraz yetkisi hangi tür davalar için geçerlidir?
Cevap: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın itiraz yetkisi, Yargıtay Ceza Dairelerinin verdiği onama veya bozma kararlarına karşı başvurulabilen, sadece ceza davaları için geçerli istisnai bir yoldur.

İletişim Bilgileri

Yargıtay’dan çıkan ve kesinleşen bir onama kararına itiraz etmek, hukuki bilginin en üst seviyesini gerektirir. Başvurulacak olan olağanüstü kanun yolları, usul ve süreler açısından hata kabul etmez. Bu teknik ve zorlu süreçte hak kaybı yaşamamak için deneyimli ekibimizle yanınızdayız. Avukat Tülin Babaoğlan Yılmaz’dan profesyonel hukuki danışmanlık ve dava takibi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Adres: Maidan İş ve Yaşam Merkezi C-112, Eskişehir Yolu Bilkent Kavşağı No: 4 Çankaya / Ankara, 06800

Telefon: 0546 646 70 14

Whatsapp: https://wa.me/905466467014