Türk Medeni kanununa göre evlilik akdi boşanma ile sonuçlanması durumunda çocuğun velayeti anneye verilmiş olsa da çocuk babanın soyadını kullanmaya devam eder. Eşlerin evliliğin devamı boyunca ve evlilik sona erdiğinde sahip oldukları hak ve yükümlülükler açısından aynı hukuksal konumdadırlar. Çocuğun soyadını seçme hakkının velayet hakkı kapsamında erkeğe tanınıp kadına tanınmaması aile içinde kadın erkek eşitliğine aykırı olmakla beraber bazen çocuğun menfaatine de aykırıdır. Bununla birlikte en çok soyadı değişikliği talepleri aşağıdaki nedenlerden kaynaklanıyor.
- Evliliği kötü biten eşler arasında bir daha barışma ihtimali ve görüşme ihtimalleri bulunmuyorsa kadınlar çocuklarının babaya ait soyadını kullanmayı tercih etmiyorlar.
- Annelerim babalara karşı bu olumsuz tavrı nedeniyle zaman zaman çocuklarda babaların soyadını taşımayı istemeyebiliyorlar.
- Çocukların yaşının çok küçük olması durumunda anne ile çocuğun soyadının farklı olması durumunda sorunlarla karşılaşabiliyorlar.
- Anneler resmi kurumlara başvuru yaparken çocuğun annesi olduğunu kanıtlamak sorunu ile karşılaşıyorlar.
Anne, Çocuğun Soyadını Değiştirebileceğine Dair Yargıtay Kararları
Anne, çocuğun soyadını değiştirebileceğine dair ilk emsal karar 2015’te Anayasa mahkemesi tarafından verilmiştir. Boşanmanın ardından çocuğuna kendi soyadını vermek isteyen annenin açtığı davada talebin temel hak ihlali olarak görmüş ve böylece boşanan ve kendi soyadını çocuğuna vermek isteyen kadınların önündeki engeli de kaldırmış oldu. Anayasa mahkemesinin bu emsal kararının ardından Yargıtay da benzer bir karar almıştır. Boşanmış kadının velayeti kendisinde olan çocuğuna kendi soyadını verilme talebini aile mahkemesinden isteyebileceği yönünde bir karar vermiştir. Bu kararla birlikte emsal kararlar uygulamada yerini almıştır.
Davalı Eş Karar’a İtiraz Edebilir Mi?
Boşanan çiftlerin çocuklarının soyadı değişikliği durumu mahkemelerce verilen değişiklikler olsa da uygulama da henüz yeterli bir çözüm olmadığı da ortadadır. Davalı eş karara itiraz edebilir mi? konusu hakkında en önemli konu çocukların ruh halini göz önünde tutarak ciddi ve kapsamlı bir çalışma ile tüm talepler ve ihtimaller göz önünde bulunduran yasa koyucular tarafından düzenleme yapılmaya devam ediliyor. Uygulamada farklı yargı kararları da bulunuyor.